Zo richt je een eenmanszaak op: een masterclass

Een eenmanszaak is een populaire keuze voor ondernemers en zzp'ers in Nederland. Je draagt immers als enige eigenaar de volledige verantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen van het bedrijf. Dit biedt meer autonomie, maar ook meer risico, doordat privé- en bedrijfsvermogen niet juridisch gescheiden zijn.

In dit artikel ontdek je alles wat je moet weten over een eenmanszaak en hoe die eruit kan zien.

Wat is een eenmanszaak?

Een eenmanszaak, ook wel bekend als een sole proprietorship of eenpersoonszaak, is een populaire manier om een bedrijf te starten. Als enige eigenaar draag je de volledige verantwoordelijkheid voor alle aspecten van de onderneming. Dit betekent dat zowel de winsten als de risico’s van de onderneming voor jou zijn.

De volgende kenmerken typeren een eenmanszaak:

• Rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid: De ondernemer en de eenmanszaak zijn vanuit juridisch oogpunt dezelfde entiteit. Hierdoor ben je privé aansprakelijk voor eventuele schulden van de zaak. 
• Geen verplicht startkapitaal: In tegenstelling tot sommige andere rechtsvormen, hoef je geen minimumkapitaal in te leggen om een eenmanszaak te starten.
• Flexibiliteit: Je kunt snel beslissingen nemen zonder de bureaucratie of verplichtingen die een grotere structuur typeren. Dit maakt het mogelijk om snelle aanpassingen door te voeren bij projecten.

Hoewel je kunt starten zonder personeel, is het mogelijk om later personeel in dienst te nemen, wat ruimte biedt voor groei.

De eenmanszaak is dus ideaal als je net begint, weinig risico’s neemt of geen complexe managementstructuur wenst. Deze bedrijfsstructuur biedt duidelijkheid en eenvoud, maar vereist ook oplettendheid bij financiële verplichtingen.

Wie kan een eenmanszaak oprichten in Nederland?

Nederland biedt veel kansen voor ondernemende mensen die een eenmanszaak willen oprichten. Iedereen die in Nederland woont of een geldig verblijfsdocument heeft, kan een eenmanszaak beginnen. Je hoeft dus geen specifiek diploma of certificaat te hebben.

Houd als startende ondernemer wel rekening met de volgende aspecten:

• Je moet minimaal 18 jaar oud zijn. Ben je jonger, dan heb je toestemming nodig van je ouders of voogd.
• Een inschrijving bij de Kamer van Koophandel (KvK) is verplicht. Dit is echter eenvoudig geregeld, waardoor je snel aan de slag kunt.

Denk goed na over wat je met je onderneming wilt bereiken. Zo kun je niet alleen de juiste naam, maar ook de juiste focus kiezen voor jouw bedrijf.

Voordelen en nadelen van een eenmanszaak

Als je overweegt om een eenmanszaak te starten, is het goed om stil te staan bij de voor- en nadelen.

Voordelen van een eenmanszaak:

• Eenvoudige oprichting: Je hebt geen notariële akte nodig. Een bezoek aan de Kamer van Koophandel en een inschrijving volstaan.
• Lage kosten: De opstartkosten zijn beperkt. Zo bedragen de inschrijfkosten bij de Kamer van Koophandel maar € 80,10.
• Volledige controle: Jij bent als ondernemer de baas en neemt binnen je bedrijf alle beslissingen.
• Fiscale voordelen: Er zijn diverse fiscale voordelen, zoals zelfstandigenaftrek en startersaftrek (voor wie nog niet eerder als ondernemer heeft gewerkt). Voldoe je aan het urencriterium van ongeveer 1225 uur per jaar, dan kun je profiteren van extra aftrekmogelijkheden. Deze fiscale voordelen kunnen een fijne financiële steun zijn.

Nadelen van een eenmanszaak:

• Persoonlijke aansprakelijkheid: Bij schulden ben jij persoonlijk aansprakelijk, wat betekent dat schuldeisers aanspraak kunnen maken op je privébezit bij financiële problemen. Dit kan een groot risico zijn. 
• Beperkte groeimogelijkheden: De eenmanszaak kan aantrekkelijk zijn voor kleine bedrijven, maar kan groei soms belemmeren.
• Eén inkomstenbron: Je hele inkomen hangt af van de prestaties van jouw zaak. Dit kan stressvol zijn.

Het is essentieel om bij het opzetten van je bedrijf een goede balans te vinden tussen deze voor- en nadelen. Hoewel de vrijheid om zelf beslissingen te nemen en de lage kosten voordelen bieden, brengen persoonlijke aansprakelijkheid en beperkt groeipotentieel ook uitdagingen met zich mee. Ieder voordeel heeft een keerzijde — overweeg dus goed wat voor jouw specifieke situatie het beste werkt.

Hoe een eenmanszaak oprichten en registreren? 6 stappen

Het opstarten van een eenmanszaak is best eenvoudig, zolang je de juiste stappen volgt. Volg dit overzicht om te starten.

1. Kies een handelsnaam

Kies een unieke handelsnaam om verwarring met reeds bestaande zaken te voorkomen. Dit is cruciaal voor je branding. Controleer het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KVK) om te voorkomen dat je rechten op de door jou gekozen naam in gevaar komen door verwarring met bestaande bedrijven. 

2. Stel een ondernemingsplan op

Stel een ondernemingsplan op om je doelen, doelgroep en concurrenten in kaart te brengen. Dit is ook handig voor toekomstige investeerders.

3. Bezoek een KVK-kantoor

Maak een afspraak bij de KVK voor je inschrijving. Zorg dat jij je kunt identificeren met een geldig legitimatiebewijs.

4. Vul het registratieformulier in

Tijdens deze afspraak zal je een registratieformulier moeten invullen. Je zal gevraagd worden om je bedrijfsgegevens en handelsnaam aan te geven. Zorg dus dat je alle gegevens bij de hand hebt.

5. Betaal de inschrijfkosten

Er zijn kosten verbonden aan een  inschrijving bij de KVK. Je registratie wordt pas als voltooid beschouwd als deze kosten zijn betaald.

6. Ontvang je KVK-nummer

Na de inschrijving ontvang je een uniek KVK-nummer, dat je in alle zakelijke communicatie en documenten moet gebruiken.

Zodra je eenmanszaak officieel is ingeschreven, kun je direct beginnen met ondernemen! Regel na je registratie ook overige administratieve zaken en zorg ervoor dat je aan je belastingplicht voldoet.

Aansprakelijkheid voor een eenmanszaak

Bij een eenmanszaak ben jij als eigenaar persoonlijk aansprakelijk voor de schulden die je bedrijf maakt. Dit betekent dat jouw persoonlijke bezittingen, zoals je huis of auto, op het spel staan als schuldeisers aankloppen. Het is dus belangrijk om zorgvuldig om te gaan met financiële verplichtingen.

Ben je in gemeenschap van goederen getrouwd? Dan zijn ook de bezittingen van je partner betrokken bij eventuele zakelijke schulden. Gelukkig kun je met huwelijkse voorwaarden de aansprakelijkheid beperken. Het is verstandig om hierover juridisch advies in te winnen.

Zorg ervoor dat je goed verzekerd bent. Een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering kan je in sommige gevallen beschermen tegen claims. Dit biedt extra gemoedsrust en ondersteunt je financiële stabiliteit als ondernemer.

Je kan je aansprakelijkheid beperken door je eenmanszaak om te zetten naar een bv. In een bv ben je over het algemeen niet privé aansprakelijk voor schulden. Deze rechtsvorm kan aantrekkelijk zijn als je de risico's verder wilt beperken.

Administratieve vereisten voor eenmanszaken

Wanneer je een eenmanszaak hebt, moet je aan verschillende administratieve zaken denken. 

Hou je administratie altijd op orde, zodat je probleemloos aan je fiscale verplichtingen kunt voldoen. Deze boekhouding bevat allerhande documenten, zoals facturen en bonnen en contracten. De Belastingdienst kan deze gegevens opvragen voor controle, dus hou alles netjes en overzichtelijk bij.

Voor de jaarrekening zijn gedetailleerde financiële overzichten essentieel. Zo heb je een beter zicht op hoe jouw bedrijf ervoor staat. Gebruik tools zoals Excel om eenvoudig gegevens te filteren en te beheren.

Vergeet niet dat sommige eenmanszaken vergunningen nodig hebben om te opereren. Check welke vergunningen op jouw bedrijf van toepassing zijn en vraag deze op tijd aan.

Stel de administratieve vereisten niet uit. Door regelmatig tijd vrij te maken voor je administratie, blijf je altijd goed op de hoogte van je financiële situatie. Dit helpt je ook om tijdig belastingaangifte te doen en eventuele problemen te voorkomen.

Belastingvereisten voor eenmanszaken

Als je een eenmanszaak hebt, krijg je te maken met inkomstenbelasting. Je betaalt dus belasting over de winst. Gelukkig zijn er aftrekposten die je financieel helpen, zoals de zelfstandigenaftrek, de startersaftrek en de mkb-winstvrijstelling. Om gebruik te maken van deze belastingvoordelen, moet je door de Belastingdienst erkend zijn als ondernemer en voldoen aan het urencriterium. Dit betekent dat je een bepaald aantal uren moet werken als ondernemer om hiervoor  in aanmerking te komen.

Je moet ook rekening houden met de omzetbelasting. Dit houdt in dat je btw berekent over je diensten of producten. In sommige gevallen kun je gebruikmaken van de kleineondernemersregeling (KOR), waarmee je vrijstelling van de btw-plicht kunt aanvragen als je omzet onder een bepaalde drempel blijft.

Daarnaast betaal je sociale premies, zoals voor de volksverzekeringen. Deze verzekeringen zorgen voor uitkeringen, zoals de AOW. Als eenmanszaak val je daar ook onder.

Zorg ervoor dat je een btw-identificatienummer hebt en dat je op tijd aangifte doet bij de Nederlandse Belastingdienst. Blijf op de hoogte van de regels, zodat je geen boetes krijgt en optimaal gebruik kunt maken van de beschikbare voordelen. Overweeg eventueel de hulp van een boekhouder om je zaken op orde te houden.

Hoe te kiezen tussen een eenmanszaak, een bv en een nv?

Wanneer je een bedrijf begint, kom je voor de keuze te staan tussen een eenmanszaak, een besloten vennootschap (bv) en een naamloze vennootschap (nv). Deze rechtsvormen hebben elk hun voor- en nadelen. Het is daarom ook handig om te weten welke optie het beste bij jou en je onderneming past.

1. Aansprakelijkheid

Bij het kiezen tussen een eenmanszaak en een bv of nv, speelt aansprakelijkheid een grote rol. Bij een eenmanszaak ben je als ondernemer volledig persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van je bedrijf. Kies je voor een bv of nv, dan is je bedrijf een rechtspersoon en ben je niet persoonlijk aansprakelijk, wat meer bescherming biedt aangezien je privévermogen gescheiden blijft van het zakelijk vermogen.

2. Belastingen

Denk ook na over de belastingstructuur. In een eenmanszaak betaal je inkomstenbelasting over de winst. Een eenmanszaak heeft vaak fiscale voordelen, vooral als de winst lager is. Je kunt profiteren van regelingen zoals de zelfstandigen- en startersaftrek. Een bv betaalt vennootschapsbelasting,  wat soms een gunstiger belastingtarief biedt bij hogere winsten. Dit verschil kan belangrijk zijn, afhankelijk van jouw financiële situatie en toekomstplannen. 

3. Adminstratie

Een eenmanszaak heeft een eenvoudigere administratie en minder verplichte accountantscontroles. Voor een bv geldt een striktere boekhoudplicht, inclusief de verplichte jaarrekening die moet worden gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel.

4. Oprichtingskosten

Houd ook rekening met de oprichtingskosten. Een eenmanszaak is eenvoudiger en goedkoper op te richten. De oprichting van een bv of nv vereist notariskosten en inschrijving bij de Kamer van Koophandel, wat meer tijd en geld kost. Maar deze extra kosten kunnen de moeite waard zijn als je aansprakelijkheidsbescherming wenst. 

5. Imago en groei

Denk daarnaast aan je toekomstplannen. Voor een klein, persoonlijk bedrijf kan een eenmanszaak ideaal zijn. Wil je echter groeien, investeren of medewerkers aannemen, dan bieden een bv of nv meer mogelijkheden in de vorm van aandelenuitgifte en grotere kapitaalverhogingen. Een bv wordt immers vaak als professioneler gezien, wat aantrekkelijk kan zijn voor investeerders of zakelijke partners. 

Bekijk tenslotte ook andere rechtsvormen, zoals vof of maatschap als je meerdere partijen wilt betrekken. Deze structuren bieden unieke voordelen en verantwoordelijkheden, afhankelijk van jouw specifieke situatie.

Belangrijkste punten

Een eenmanszaak biedt solopreneurs volledige controle en flexibiliteit, waardoor snelle besluitvorming mogelijk is.  

Belastingvoordelen, zoals ondernemers- en startersaftrek, maken het financieel aantrekkelijk, maar de eigenaar is wel persoonlijk aansprakelijk voor schulden.  

De oprichting is eenvoudig en goedkoop, wat de drempel om te starten laag houdt.  

Groei kan echter uitdagend zijn, omdat alle verantwoordelijkheden bij één persoon liggen, wat de werkdruk kan verhogen.

Veelgestelde vragen

Wat is een voorbeeld van een eenmanszaak?

Een eenmanszaak kan een zelfstandige consultant, een freelance schrijver of een lokale bakkerij zijn. Wat ze gemeen hebben is dat één persoon de eigenaar is en alle zakelijke beslissingen neemt. Dit is een populaire vorm onder zzp'ers vanwege de eenvoudige oprichting en het directe beheer over de bedrijfsvoering.

Wie heeft tekenbevoegdheid bij een eenmanszaak?

In een eenmanszaak heeft de eigenaar de exclusieve tekenbevoegdheid. Dit betekent dat de ondernemer als enige verantwoordelijk is voor het ondertekenen van contracten en het nemen van belangrijke, zakelijke beslissingen. Geen andere partij heeft zeggenschap, tenzij je specifieke volmachten verleent.

Kunnen eenmanszaken personeel in dienst nemen?

Ja, eenmanszaken kunnen personeel aannemen. Het is belangrijk om te onthouden dat je als eigenaar verantwoordelijk blijft voor werknemersbelasting en eventuele arbeidsovereenkomsten. Het aannemen van personeel kan helpen bij het verdelen van de workload, maar vereist wel extra aandacht voor wet- en regelgeving.

Hoe kun je een eenmanszaak beëindigen?

Het is relatief eenvoudig om een eenmanszaak te beëindigen. Je moet je uitschrijven bij de Kamer van Koophandel en de Belastingdienst op de hoogte brengen. Zorg dat alle openstaande rekeningen en belastingverplichtingen zijn voldaan. Dit proces is minder ingewikkeld dan bij andere rechtsvormen, omdat jij als enige eigenaar veranderingen kunt doorvoeren.

Kun je de rechtsvorm wijzigen van eenmanszaak naar besloten vennootschap?

Ja, je kunt je eenmanszaak omzetten in een besloten vennootschap (bv), wat voordelen zoals beperkte aansprakelijkheid biedt. Het omzettingsproces omvat juridische en fiscale stappen, inclusief een notariële akte en aanpassing van de bedrijfsstructuur. Het is aan te bevelen om hierbij advies van een professional in te winnen.

Is het hebben van een eenmanszaak hetzelfde als zelfstandig zijn?

Men verwart vaak een eenmanszaak met zelfstandig zijn, maar ze zijn niet per se hetzelfde. Een eenmanszaak is een specifieke juridische vorm van zelfstandig ondernemerschap, terwijl 'zelfstandig zijn' ook andere vormen van ondernemerschap kan omvatten, zoals freelancers zonder eenmanszaak.

Hebben eenmanszaken recht op ziekte-, werkloosheids- en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen?

Als eigenaar van een eenmanszaak heb je niet automatisch recht op sociale uitkeringen, zoals ziekte- of werkloosheidsuitkeringen. Het is raadzaam om zelf voorzieningen te treffen, zoals een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Op deze manier ben je beschermd bij onverwachte omstandigheden die je werk kunnen beïnvloeden.

Wat is het verschil tussen een eigenaar en een eenmanszaak?

Een eenmanszaak verwijst naar de bedrijfsvorm zonder rechtspersoonlijkheid, terwijl de eigenaar de natuurlijke persoon is die het bedrijf runt. De eigenaar van een eenmanszaak is direct verantwoordelijk voor de schulden en verplichtingen van die eenmanszaak. In deze opzet zijn de eigenaar en de eenmanszaak juridisch niet te scheiden.

Kun je meerdere eenmanszaken hebben?

Per persoon kun je slechts één eenmanszaak hebben. Je kunt echter wel meerdere handelsnamen registreren onder één eenmanszaak, mits de activiteiten hierbinnen passen. Wil je toch een andere onderneming beginnen, overweeg dan aan een andere rechtsvorm zoals een bv of vof (vennootschap onder firma).

Hoelang kun je een eenmanszaak hebben?

Een eenmanszaak heeft geen vaste termijn. Zolang jij het wenselijk vindt en aan de wettelijke eisen voldoet, kan je eenmanszaak blijven bestaan. Het is een flexibele bedrijfsstructuur die je kunt voortzetten totdat je besluit te herstructureren of te stoppen.

Kun je meerdere bedrijven hebben onder één eenmanszaak?

Ja, onder je eenmanszaak kun je meerdere activiteiten of bedrijven registreren. Dit kan bijvoorbeeld door meerdere handelsnamen te gebruiken. Elke activiteit moet binnen de wet- en regelgeving passen, en je administratie moet de verschillende activiteiten zorgvuldig bijhouden voor een transparante bedrijfsvoering.

Hoeveel kost het om een eenmanszaak te starten?

Het starten van een eenmanszaak is kostenefficiënt. De inschrijving bij de Kamer van Koophandel kost meestal rond de 50 euro. Verder kunnen er afhankelijk van je bedrijfsactiviteiten aanvullende kosten zijn, zoals vergunningen. Dit maakt het financieel aantrekkelijk voor startende ondernemers.